Cách chăm sóc trẻ sơ sinh của mẹ sẽ mang tính chất quyết định rất lớn đến sự phát triển sau này của bé. Mang thai đã khó, chăm sóc con càng khó hơn. Do đó, mẹ bầu cũng phải chuẩn bị tinh thần để đương đầu với điều kiện sống mới khi có con. Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, bạn không thể ăn, ngủ tùy thích như lúc mang thai mà sẽ phải phụ thuộc vào thời gian biểu của bé. Sẽ có rất nhiều thứ về trẻ sơ sinh mẹ cần phải lo lắng, chăm sóc như da, rốn, cân nặng, dinh dưỡng,...
Dưới đây là những cách chăm sóc trẻ sơ sinh đúng đắn mẹ bầu cần ghi nhớ, sắp xếp để chuẩn bị thật kỹ lưỡng:
Chăm sóc giữ ấm cho trẻ sơ sinh
Khi là thai nhi, trong bụng mẹ là môi trường sống ấm áp vô cùng lý tưởng của trẻ. Khi mới sinh ra, trẻ sơ sinh phải tiếp xúc với môi trường mới, nhiệt độ thấp hơn so với trong bụng mẹ nên chưa thể thích nghi. Lúc này, bé rất cần được ôm ấp, giữ ấm liên tục. Nhiệt độ phòng của bé nên được duy trì ở mức 26 – 32 độ C.
Chăm sóc da của trẻ sơ sinh
Khi vừa mới lọt lòng mẹ, da của trẻ sơ sinh có màu xanh, sau đó sẽ trở nên hồng hào. Lúc này, cơ thể bé được bao bọc bởi lớp chất “gây”, giúp giữ nhiệt và bảo vệ da cho trẻ. Do vậy mà ngay sau khi sinh, mẹ không nên tắm sạch lớp chất “gây” ấy. Nhưng chất “gây” ấy phải được tắm sạch trong khoảng 24 – 48 tiếng tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Bắt đầu từ ngày thứ 2, thứ 3 và đỉnh điểm ngày thứ 4 trẻ có hiện tượng vàng da sinh lý, nhưng sẽ giảm dần sau đó. Da của trẻ rất mỏng manh và nhạy cảm, mẹ cần chăm sóc, bảo vệ thật kỹ để tránh nhiễm bệnh. Trong khâu vệ sinh, mẹ cần tiến hành cẩn thận bảo vệ da bé không bị hăm tã, đồng thời kiểm tra các khuyết điểm trên da như vết bớt, tàn nhan,... để loại bỏ sớm nếu có thể.
Rốn là bộ phận đặc biệt nhạy cảm ở trẻ sơ sinh. Do đó, việc chăm sóc rốn cho trẻ trong những ngày đầu sau sinh cần đảm bảo các nguyên tắc vệ sinh để tránh nhiễm trùng rốn. Nguyên tắc chung trong việc giữ vệ sinh rốn cho bé là luôn đảm bảo cho khu vực này được sạch sẽ và khô ráo.
Khi tắm cho trẻ sơ sinh, mẹ tuyệt đối không để nước bắn làm ướt rốn bé. Hàng ngày, vệ sinh rốn sạch sẽ bằng cồn 70 độ sau đó băng nhẹ để rốn khô tự nhiên. Sau 7 – 10 ngày, cuống rốn dần dần khô chuyển sang màu đen và tự rụng. Tuyệt đối, mẹ phải giữ không cho bất kỳ va chạm làm tổn thương rốn của bé. Trước khi vệ sinh rốn cho con, mẹ cũng nên rửa tay bằng cồn 70 độ.
Chăm sóc cân nặng cho trẻ sơ sinh
Giảm cân là hiện tượng hoàn toàn bình thường trong 5 ngày đầu của trẻ sơ sinh. Vì đây là giai đoạn những chất lỏng dư thừa trong cơ thể trẻ được tống ra ngoài. Trẻ sẽ giảm không quá 10% số cân lúc mới ra đời, nhưng sẽ lấy lại cân nặng ban đầu sau 1 – 2 tuần nên mẹ đừng lo.
Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ
Ngay sau sinh, trẻ cần được bú sữa mẹ. Sữa mẹ cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nước, đặc biệt là kháng thể giúp bé chống đỡ bệnh tật. Đồng thời, sữa mẹ cũng giúp bé cảm nhận sự ấm áp, an toàn. Mẹ cho trẻ bú theo nhu cầu và bú hoàn toàn đến 6 tháng tuổi. Trong thời gian này, trẻ sơ sinh không cần phải ăn bất kỳ thực phẩm, nước uống nào khác.
Những mẹ lần đầu tiên cho con bú, mẹ cân học cách cho trẻ bú đúng tư thế giúp trẻ bú được nhiều hơn và sữa mẹ cũng tiết ra nhiều hơn. Nếu mẹ nhiều sữa, có thể vắt và bảo quản để tiện cho bé bú lúc mẹ vắng nhà hay phải đi xa. Trong trường hợp, mẹ không đủ sữa cho con bú thì dùng sữa bình có công thức phù với độ tuổi. Tất cả đồ dùng của bé: bình sữa, núm vú,… cần được vệ sinh sạch sẽ, để khô ráo trước khi sử dụng.
Vài giờ sau khi sinh, trẻ cần tiêm phòng 1 – 2 mũi bổ sung vitamin K và chủng ngừa viêm gan B. Vitamin K có tác dụng ngăn rối loạn chảy máu (bệnh xuất huyết của trẻ sơ sinh), và chủng ngừa viêm gan B – một chủng ngừa vô cùng quan trọng cho bé.
Giao tiếp với trẻ
Mẹ nên thường xuyên nói chuyện với trẻ sơ sinh để kích thích khả năng tiếp thu và ghi nhận, đồng thời tạo nên sự gắn bó tình cảm của cả hai. Tất cả từ giọng nói, ánh mắt, nụ cười,... của mẹ sẽ được bé nhận diện và phản hồi bằng ngôn ngữ cơ thể.
Một số hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh
- Trẻ hay bị giật mình, ngay cả khi bé đang nằm trong phòng yên tĩnh hoặc có tiếng ồn.
- Dính mắt ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân phổ biến nhất là do ống dẫn nước mắt của bé đang bắt đầu hoạt động. Việc cần làm của mẹ lúc này là hãy làm sạch và massage nhẹ nhàng cho bé và tham khảo sự chỉ dẫn của bác sĩ.
- Mặt, mí mắt có dấu hiệu sưng, hoặc cơ thể bị thâm tím do dụng cụ khi tiến hành lấy thai thì mẹ yên tâm vì hiện tượng này sẽ nhanh chóng hết đi trong vài ngày đầu tiên.
Babymart.vn/Tổng hợp